Czym jest płodność?

Co to znaczy być płodnym?

Słowo „płodny” oznacza po prostu zdolność do rozmnażania się. Płodność to biologiczna zdolność organizmu do zajścia w ciążę (u kobiet) lub zapłodnienia (u mężczyzn). Wpływa na nią wiele czynników – takich jak wiek, styl życia, równowaga hormonalna i ogólny stan zdrowia.

Płodność u mężczyzn – produkcja plemników przez całe życie

Mężczyźni zaczynają produkować plemniki w okresie dojrzewania i zazwyczaj kontynuują to przez całe życie. Nowe plemniki powstają nieustannie, jednak:

• Jakość nasienia może się pogarszać wraz z wiekiem.
• Po 40. roku życia ilość i ruchliwość plemników mogą się obniżyć.
• Choroby, palenie papierosów, otyłość i stres również wpływają negatywnie na płodność.

Mimo to wielu mężczyzn może zostać ojcami także w starszym wieku, choć może to zająć więcej czasu.

Płodność u kobiet – rezerwa jajnikowa maleje z wiekiem

Kobiety rodzą się ze wszystkimi komórkami jajowymi, które będą miały przez całe życie. Gdy w okresie dojrzewania pojawia się miesiączka, rozpoczyna się również owulacja – i tym samym płodny okres. Jednak płodność kobiet ma wyraźne biologiczne ograniczenia:

• Najwyższa jest w wieku 20–30 lat.
• Po 35. roku życia zauważalnie spada.
• Po 40. roku życia zajście w ciążę jest znacznie trudniejsze.
• Po menopauzie naturalna ciąża nie jest już możliwa.

Warto jednak pamiętać, że płodność jest indywidualna – niektóre kobiety łatwo zachodzą w ciążę po 40, inne potrzebują pomocy znacznie wcześniej.

Czynniki wpływające na płodność

Wiele czynników związanych ze stylem życia wpływa na płodność zarówno kobiet, jak i mężczyzn:

• Dieta i odżywianie – bogata w składniki odżywcze dieta wspiera równowagę hormonalną i układ rozrodczy.
• Aktywność fizyczna – regularny, umiarkowany wysiłek jest korzystny. Nadmierne ćwiczenia mogą jednak zaszkodzić płodności.
• Stres – wysoki poziom stresu może zakłócać gospodarkę hormonalną.
• Palenie, alkohol, narkotyki – mają negatywny wpływ na komórki jajowe i plemniki.
• Masa ciała – zarówno nadwaga, jak i niedowaga mogą zaburzać owulację i produkcję plemników.

Kiedy szukać pomocy?

Jeśli staracie się o dziecko od roku bez powodzenia (lub od sześciu miesięcy, jeśli masz ponad 35 lat), warto skonsultować się z położną lub kliniką leczenia niepłodności. Istnieje wiele metod leczenia, takich jak terapia hormonalna, inseminacja czy zapłodnienie in vitro (IVF).