Wat is fertiliteit?

Wat betekent het om vruchtbaar te zijn?

Het woord “vruchtbaar” betekent simpelweg dat je de mogelijkheid hebt om je voort te planten. Vruchtbaarheid is het biologische vermogen om zwanger te worden (bij vrouwen) of iemand anders zwanger te maken (bij mannen). Leeftijd, levensstijl, hormonen en gezondheid zijn allemaal van invloed op je vruchtbaarheid.

Vruchtbaarheid bij mannen – spermaproductie levenslang

Mannen beginnen sperma aan te maken tijdens de puberteit en blijven dat meestal hun hele leven doen. Er worden constant nieuwe zaadcellen aangemaakt, maar:

• De kwaliteit van het sperma kan afnemen met de leeftijd.
• Na je 40e kunnen zowel het aantal als de beweeglijkheid van de zaadcellen afnemen.
• Ziekte, roken, overgewicht en stress kunnen de vruchtbaarheid ook negatief beïnvloeden.

Toch kunnen veel mannen ook op latere leeftijd nog vader worden – al kan het langer duren.

Vruchtbaarheid bij vrouwen – eicelvoorraad neemt af met de leeftijd

Vrouwen worden geboren met alle eicellen die ze ooit zullen hebben. Wanneer de menstruatie begint in de puberteit, begint ook de eisprong – de vruchtbare periode. Maar vrouwelijke vruchtbaarheid heeft een duidelijke biologische grens:

• Het is het hoogst tussen 20 en begin 30.
• Na 35 daalt de vruchtbaarheid merkbaar.
• Na 40 wordt zwanger worden veel moeilijker.
• Na de menopauze is natuurlijke zwangerschap niet meer mogelijk.

Toch is vruchtbaarheid iets persoonlijks – sommige vrouwen raken gemakkelijk zwanger op latere leeftijd, anderen hebben eerder hulp nodig.

Factoren die de vruchtbaarheid beïnvloeden

Er zijn verschillende leefstijlfactoren die invloed hebben op de vruchtbaarheid van zowel mannen als vrouwen:

• Voeding – een voedingsrijk dieet ondersteunt de hormoonbalans en het voortplantingssysteem.
• Beweging – regelmatige, matige lichaamsbeweging is goed. Te intensief trainen kan juist negatieve gevolgen hebben.
• Stress – langdurige stress kan de hormoonhuishouding verstoren.
• Roken, alcohol en drugs – kunnen de kwaliteit van zowel zaadcellen als eicellen verminderen.
• Gewicht – over- of ondergewicht kan de eisprong of zaadproductie beïnvloeden.

Wanneer hulp zoeken?

Als je al een jaar probeert om zwanger te raken (of zes maanden als je ouder bent dan 35) zonder succes, neem dan contact op met een verloskundige of fertiliteitskliniek. Er zijn veel behandelmogelijkheden, zoals hormoontherapie, inseminatie en IVF.